Na de Eerste Wereldoorlog koos het IOC Antwerpen als gaststad voor de Olympische Spelen van 1920. De organisatoren hebben veel obstakels overwonnen om een editie van de Spelen te leveren die nog steeds wordt erkend voor zijn blijvende bijdragen aan sport, gendergelijkheid, eenheid en vrede. Honderd jaar later, terwijl de hele wereld vecht tegen de verwoestende COVID-19-pandemie, leven de Olympische Spelen van Antwerpen 1920 voort als een symbool van solidariteit en herstel na de crisis.
De Eerste Wereldoorlog heeft de wereld in een staat van verwoesting achtergelaten. Enorme aantallen mensen werden gedood, hele steden verwoest en economieën verlamd. Het idee dat duizenden atleten samen zouden komen in Antwerpen, in België, was bijna onvoorstelbaar. Een officieel rapport zei dat het idee "bijna een dwaasheid" was.
En toch vonden de Spelen van de VIIe Olympiade plaats tussen 14 augustus en 12 september 1920, amper twee jaar na de Wapenstilstand. 29 landen uit de vijf continenten namen deel. Antwerpen werd gekozen om de Spelen te organiseren als eerbetoon aan het door de oorlog geteisterde België, en vandaag worden de Spelen erkend als een symbool van hoop, veerkracht en vrede.
Honderd jaar later, nu de COVID-19 pandemie ons dagelijks leven, onze samenleving, onze economie en zelfs de Olympische Spelen ontwricht, biedt Antwerpen 1920 nog steeds onschatbare lessen.
Obstakels overwinnen
De uitdagingen waar Antwerpen voor stond waren immens. Minder dan twee jaar was er tussen het IOC-besluit en de geplande start van de Spelen. De organisatoren moesten de voorbereidingen aanvatten in een context van een wankele naoorlogse economie.
Veel van de 2.626 atleten sliepen tijdens de Spelen op kampeerbedden. En toch werden grote prestaties neergezet die een nieuwe generatie atleten in België en elders inspireerden.
De Amerikaanse zwemster Ethelda Bleibtrey won gouden medailles in elk zwemevenement op het programma voor vrouwen tijdens de Spelen van 1920, ze brak bovendien ook nog drie wereldrecords. Naast het zwembad zou haar invloed nog groter blijken te zijn: ze inspireerde generaties Amerikaanse vrouwelijke atleten, en haar succes luidde ook een geleidelijke verandering in op het gebied van gendergelijkheid in het hele land.
“Flying Finn” Paavo Nurmi won drie keer goud en één keer zilver en begon zijn carrière als een van de meest succesvolle mannelijke atleten in de Olympische geschiedenis.
De 72-jarige Zweedse scherpschutter Oscar Swahn, won zilver won en is nog steeds de oudste atleet ooit die een Olympische medaille heeft gewonnen.
Blijvende Olympische symbolen: eenheid, fair-play en vrede
Nog groter dan de individuele verworvenheden is de boodschap van eenheid die Antwerpen 1920 naar de wereld stuurde. Dit was de eerste keer dat de Olympische vlag wapperde tijdens de Spelen, de eerste keer dat de Olympische eed werd afgelegd en de eerste keer dat duiven werden vrijgelaten als symbool van vrede.
Ontworpen door IOC-oprichter Baron Pierre de Coubertin in 1913, is de iconische vlag met vijf ringen een symbool van eenheid. De vlag wordt nog steeds gehesen tijdens de openingsceremonie. Tijdens de sluitingsceremonie wordt ze overhandigd aan de burgemeester van de volgende gaststad.
Tijdens de openingsceremonie van Antwerpen was de Belgische atleet Victor Boin de eerste atleet die de Olympische eed aflegde, een traditie die sindsdien op alle Spelen is voortgezet.
In 2018 tijdens de openingsceremonie van de winterspelen in PyeongChang vormden de deelnemers aan de openingsceremonie samen een symbolische vredesduif die het stadion en de televisieschermen over de hele wereld verlichtte.